Punk Terimleri Sözlüğü

Konu: Punk Terimleri Sözlüğü Çarş. Eyl. 02, 2009 8:25 pm

D.I.Y. : Açılımı; "Do It Yourself", yani bir nevi "Kendin Pişir
Herkes Sebeplensin".... D.I.Y. mantalitesine sahip gruplar, fanzinler ve diğer
aktivite sahipleri; ürünlerini hiçbir şekilde plak firmaları, dağıtıcı firmalar
ya da büyük ve ticari mailorderlar olmaksızın kendi olanaklarıyla çoğaltan ve
dinleyicilere ürünü konserlerde elden vererek, distrolar aracılığıyla ya da
mektup, fanzinler, mail ve flyerlar yoluyla ulaştırarak kendi dağıtım ağlarını
kuran insanlardır. Müzikal DIY ürünlar genellikle plak ya da kaset formatında
olur fakat son 4-5 yılda CD'lerin de kopyalanabilmesi artık normal bir iş haline
geldiği için CD formatındaki ürünler de oldukça yaygın. DIY kelimesini yanlış
kullananlar için bir anektod; yayınladığınız ürünün üstüne herhangi bir kuruluşa
veya kişiye yardım amacı dışında "kar" koydunuz zaman o artık "DIY" bir aktivite
olmaktan çıkmış olmaktadır, haberiniz ola Punk Terimleri Sözlüğü Smile

Flyer : İnternetin yaygınlaşmasıyla artık önemini yitiren ama sembolik
olarak hala mektupla yapılan yazışmalarda kullanılan bir olay. Yani, mektuplar
yoluyla elden ele dolaşan ve üzerinde bir grubun, distronun ya da fanzinin
adresi, çıkardığı ürün ve ürünü nasıl elde edebileceğiniz gibi bilgileri içeren
küçük çaplı bir "sanat"tır. Şimdi bu sanatın yerini web almış gibi görünüyor
Punk Terimleri Sözlüğü Smile

. Flyerların bir önemli
tarafı da sevdiğiniz ve desteklediğiniz grupların flyerlarını kendi
yazışmalarınızda başka insanlara da yollayarak onlara destek olabilmenizdi.
Hatta yolladığınız mektuba kendinizinkiler dışında değişik ve güzel flyerlar
koymak adet haline gelmişti diyebilirim. Kendi hzaırladınız bir flyerın dönüp
dolaşarak, atıyorum Japonya'dan bir distrodan gelen bir mektubun içinden çıkması
kadar dumur edici ve sevindirici bir olay yoktur.

Trade : İşte
"underground" dediğimiz dünyadaki en güzel aktivite. Bu kelimenin tam Türkçe
karşılığı "ticaret" fakat biz burada bunu "değiş tokuş" olarak kullanacağız,
zira "para" dediğimiz şey icat edilmeden önce ticaret insanların kendi
ürettikleri malları ihtiyaçlarına göre başkalarıyla değişerek hayatlarını devam
ettirmelerini ifade ediyordu. Neyse konuyu dağıtmayalım. Trade, ürünlerinizi
diğer grupların ve fanzinlerin ürünleriyle değiş tokuş etmek anlamında
kullanılıyor. Mesela Agathocles yeni bir live tape yayınlıyor ve içinde 30
şarkının Belçika'da kaydedilmiş konser kayıtları var. Sizin de bir distronuz var
diyelim ki Rottfish/ Hermit split tape'ini yayınladınız. Agathocles elemanlarına
bir mektup ya da mail atıyorsunuz, diyorsunuz ki sen bana o konser kasetini
yolla ben de sana bizim live tapei yollayayım, trade yapalım. O da size tamam o
zaman yolla kaseti ben de yolluyorum diyor, böylece ürünlerinizi hem insanlara
ulaştırmış hem de yeni bir DIY ürünü dinlemiş oluyorsunuz. Elinize ulaşan flyer
ya da ziyaret ettiğiniz sitelerde eğer "trades are welcome" ya da benzeri bir
cümle görürseniz, anlayınız ki bu kişi trade yapmaya açık bir insandır. Zaten
DIY aktivitelerinin temel amacı insanlara ürünlerinizi satmak değil, trade
yoluyla herkesin ürettiğinin birbiriyle paylaşmasını sağlamak ve bu yolla
uluslar arası bir alt kültür iletişimini sağlamaktır. Tabii bu noktada önemli
bir diğer kavram devreye giriyor, o da Rip Off....

Rip Off : Bu kelime
trade için söz aldığınız kişinin siz ona ürününüzü yolladığınız halde, onun size
kendi ürününü yollamaması durumunu ifade ediyor. Ripoffçu kişiler, underground
yazışmalarda en çok dikkat etmeniz gereken insanlar. Bu insanları tanımanın öyle
gizli bir formülü yok ama ünlü ripoffçular her daim sitelerde, flyerlarda ve
yazışmalarda deşifre edilir ve böylece daha fazla insanı kandırmaları
engellenir. Rip Off kapsamına DIY bir firma ya da distronun anlaştığı grubu
kazıklaması ve ürünü kar payı koyarak satması da giriyor. HC ortamında daha çok
bireysel takılan bazı tiplerde bu görülmekteyken, metal ortamında bu ripoff
olayı oldukça yaygın. En ünlü ripoff firmalardan ikisi ise ABD'li Wild Rags
Records ve Türkiye'den My Garden'ın albümünü yayınladıktan sonra gruba tek kopya
bile yollamayan ve albümü yayınladığını gruptan saklayan Norveç'li Artric
Serenades Records. Bunun dışında bir de "biz yurtdışında şu firmadan şu grupla
split album yayınladık" diyerek memleketteki gençleri lüleden yiyen bir death
metal grubumuz var ki onlar da rip off'un kralı oluyorlar, ama isim vererek
üzmeyelim bu metalci biraderleri, nasıl olsa çoktan tarih oldular. Rip Off
kelimesi özellikle yabancı dergilerde okuyabileceğiniz albüm eleştirilerinde,
bir grubu birebir taklit eden kopyacı ve arakçı grupları da ifade etmek için de
kullanılmakta. Hemen belirtelim bir grubun başlattığı ekole dahil olmakla, onu
aynen kopyalamak arasında fark var. Neyse konuyu yine dağıtmadan sıradaki
gelsin...

IRC : Yine internetin yayılmasıyla önemini göreli olarak
kaybeden bir başka olay. Açılımı "International Reply Coupon" yani uluslar arası
cevap kuponu. Bu bir firmadan katalog istediğinizde, sadece mektup parası
karşılığında edinilebilen fanzinlerde ya da ilk kez yazışacağınız ve çok fazla
mektup alan bir gruba ilk mektubu yazdığınızda sizden istenilen bir şeydir. Bu
kuponu mektubun içinde yollayarak bir nevi onun size yollayacağı mektubun
parasını da siz ödersiniz. Postanelerde seyrek de olsa bulunur(du hala var mıdır
bilemiyorum bu olay). Bir grubun röportaja cevap vermek ya da basit bir mektup
için sizden IRC istemesi bence eşşekliktir. Bunu normal bulan da vardır,
bulmayan da ama eğer underground bir grupsanız bence "çok mektup geliyor başa
çıkamıyorum" gibi bir bahaneniz olamaz, olmamalıdır. Gerekli gördüğünüz her
mektuba cevap yazarsınız ve bu işin bir parçasıdır. İstemediğinize de
yazmazsınız, zira ortada bir "fan kulüp" ya da "dinleyiciyi memnun etme"
yükümlülüğü yoktur, bu iş zevk için yapılır. IRC'nin yerine bir çok firma ve
fanzin mektubun içine 1 ya da 2 dolar koyup yollamanızı ister, bunu da
belirtelim.

EP : Açılımı Extended Play, bir nevi kısa albüm
anlamındadır. İçinde - grubun türüne göre değişmekle birlikte 5-6 şarkı olur.
Kaset ve plak formatında olur, CD formatında olana MCD ( mini CD) ya da CDEP
denir.

LP : Açılımı Long Play, yani bildiğiniz albüm. Tek farkı yalnızca
plak formatındaki uzun albümlere "LP" denir. Sıklıkla "plak" kelimesinin yerine
kullanılır. Underground camiada LP ve diğer plak formatlarının önemi büyüktür,
zira stüdyo hileleri ile kotarılmamış bir müziğin en direkt ve sesin en doğal
haliyle size ulaştığı tek format budur. Ülkemizde plak hem bağımsız olarak hem
de firmalar aracılığıyla oldukça zor ve pahalı bir iş olmasına rağmen kıçımızın
dibindeki Yunanistan, Bulgaristan ve diğer Balkan ülkelerinde bu iş özellikle
tüm türevleri ile punk ve doom/death scene'lerinde oldukça yaygın ve ucuz bir
aktivitedir.

7" : Bunların içinde eminim en çok duyduğunuz 7". 7"
bildiğiniz ve belki de evinizdeki eski pikapın etrafında tozlu bir şekilde duran
Müzeyyan Senar 45'liğinin ta kendisidir. Bildiğiniz büyük kocaman plağın daha
küçük boyda olanıdır, underground camiada ise oldukça önemli bir ürün
formatıdır. Bildiğiniz EP'nin plak formatında olanına verilen isimdir, böyle
minik ufak tefek, CD'den biraz daha büyük bir plakçıktır kendileri. Memleketin
hc/punk tarihine biraz göz gezdirenler Turmoil / Accoustic Grinder , Radical
Noise / Necrosis , Rashit / Ask It Why split 7"'lerini hatırlayacaklardır. Hem
split hem de tek olanı gayet makbuldür, farzdır Punk Terimleri Sözlüğü Smile

.

Konu: Geri: Punk Terimleri Sözlüğü Çarş. Eyl. 02, 2009 8:27 pm

Split : Şimdi yukarıdaki yazıda "split" kelimesini okudunuz, bu ne lan
dediniz. Split, iki ya da daha fazla grubun tek bir ürün formatında ortak olarak
şarkılarını yayınlamasıdır. Aslında en makbulü 2 grubun yaptığı split çalışma
olmakla birlikte, 3 way ve 4 way split olarak adlandırılan 3 ve 4 grubun
ortaklaşa yaptığı çalışmalarda oldukça yaygındır. İşin içine 10 grup girdiğinde
ona artık "compilation" diyoruz, onun da tanımı aşağıda. Neyse, split her
formatta karşımıza çıkar ama esas makbul olanı split 7"lerdir. Zira özellikle
hardcore/punk camiasında oldukça yaygın olan bu split 7" aktivitesinin bir çok
faydası vardır. Dinleyici aynı eserde iki grubu birden tanır; LP ve CD'ye göre
çok daha ucuz olması sebebiyle yeni DIY firmalar ve distrolar için güzel bir
kendini tanıtma yoludur; yeni bir grubun, underground ortamlarda tanınan bir
grupla split yaparak adını duyurması ( mesela Agathocles elemanları sevdikleri
grupların adını duyurmak için bunu sık sık yapmaktadırlar ) güzel bir
aktivitedir. Yani split'in faydaları saymakla bitmez, tadından yenmez. Memleketi
ilgilendiren geçmişteki en önemli splitler 7" maddesinde okuduklarınıza ek
olarak Rashit - Active Minds ( eski sayılarımızı okuyanlar bu grubu bilirler)
split tape, Radical Noise - Ask It Why split tape'dir. Günümüzde de Rottfish -
Cemiyette Pişiyorum, Rott Fish - Hermit (AMA Distro), Less - Crash (Resist
Distro) gibi bir çok split ürün yayınlanmakta, ve fakat plak olayına
girilememesi nedeniyle genelde kaset formatı kullanılmaktadır. Peki split CD
olmaz mı, olur. Bence kaset ve plakta olduğu gibi A yüzü B yüzü olayı olmadığı
için çok komik görünmektedir bu split CD'ler ama içinde güzel gruplar olduğu
zaman tadundan yenmez. İşte size iki güzel ve güncel split CD örneği; Suicide /
Cidesphere split CD'si (Zoo Müzik) ile Agoraphobic Nosebleed / Converge (Relapse
Records) spliti.

Flexi : Bu da başka bir plak formatı, fakat
diğerlerinden farkı eğilip bükülebilir olması. Dağıtımı kolay bir plak türü
olmasına rağmen fazla yaygın değil. Aslında düşündüğüm bir şey memleketim
gruplarının flexi yaptırıp buraya da gayet kolayca bu flexileri sokabileceği,
nasılsa gümrükten geçerken anlaşılmıycak, incecik bişi.... Ne diyorm ben ya
geçiniz...

Compilation : Türkçesi "karışık albüm". İşte underground
ortamlarda fanzinler ve 7"lerden sonra grupları en iyi test edebileceğiniz ürün
biçimi. Bir bölgeden ya da ülkeden çıkmış ilgilendiğiniz tarzda bütün grupları
dinleyebileceğiniz ürünlerdir compilationlar. Yani anlayacağınız gibi "bölgesel"
olanları bence daha makbuldür ve anlamlıdır. Her formatta olabilir, kaset, plak,
CD fark etmez. Özellikle Asya ülkelerinde, Doğu Avrupa'da, Balkanlar'da ve son
zamanlarda ülkemizde yayınlanan compilationlar yeni ve güzel grupları keşfetmek
için birebir. Bunun dışında bir de özellikle genelde politik sebepler ya da bir
kuruluşa yardım toplamak için yayınlanan "benefit compilation" dediğimiz bir
olay var ki, Batı'da özellikle işe küçükten başlayıp sonra işin kaymağını yemeye
başlayan Victory Records, Epitaph Records gibi firmaların bolca suistimal ettiği
bir albüm tipidir. Bu tür albümlerin DIY olanları makbuldür, ilginçtir, içinde
değişik ve güzel fikirler, gruplar barındırır. Son zamanlarda ülkemizde de
Extreme Response Distro, Crackpot Distro gibi distroların çıkarttığı
compilationlar dikkate değer nitelikte. Memleketin ilk hc/punk compilationı ise
TMY distro tarafından yayınlanan ve dünyada da çok iyi dağıtılmış olan Turkish
Hardcore Compilation Vol1'dır.

Fanzin : İkitelli medyası tarafından bile
sıklıkla deforme edilen bir kavram. "Ne" olduğu konusunda kafalar fazlaca
karışık. Şöyle ki memleketim metalcilerinin bir çoğu fanzini hala kendilerine
ait bir kavram olarak görmekte. Hatta bu bir yana bırakın sadece fotokopiyle
çoğaltılan herşeyin fanzin sayılmasını, renkli metal dergilerini bile fanzin
olarak adlandıranlar var. İyi bir şey yapmak için illa yaptığınız şeye fanzin
denmesi gerekmediği gibi, sırf artistik duruyor diye bir sürü alakasız
neşriyatın fanzin sınıfına sokulması da aynı şekilde gereksiz. Fanzinler aslında
kökü 70'lerin başına dayanan ve yeraltında yaşayan insanları önemli konserlere
ve politik protestolara davet eden, amatör afiş ve el ilanı kültürünün bir
uzantısı. Punkların ve altkültür savunucularının başlattığı bir akım. Zamanla
sadece DIY müzik üzerine yoğunlaşan ve politik yazılar içeren fanzinler
yayılırken, 90'lardan itibaren özellikle ABD'de insanların günlük hayatlarını
anlattıkları fanzinler de oldukça yaygın hale gelmeye başlamış. İşin içine müzik
endüstrisi tarafından dışlanan diğer ekstrem diğer türlerin ( dark wave'den
tutun grindcore, death/grind, goregrind'a kadar) de girmesiyle "fanzin" kavramı
"zine" adına dönüşerek geniş bir kesime yayılmış. Başlangıçta anti - kapitalist
bir propaganda aracıyken, yavaş yavaş politik yönü sadece müzik endüstrisine
karşı olmak olan bir kavram haline gelmiş. Dediğim gibi bunda hc/punk dışındaki
daha az politize ama ekstrem türlerin de bu işe el atmasının rolü büyük. Bu
noktada Türkiye'de çıkmış ve anti - kapitalist içeriğiyle dikkat çeken ama metal
ağırlıklı ya da tüm ekstrem türlere toptan yer veren fanzinler olduğunu da
eklemek gerekiyor. Bunların başında eski GorGor, Yer altı, Anestezi, Disguast,
Horror News, Gorezine ve yeni fanzinlerden Twilight zine var. Hc/punk fanzinleri
ise 92-94 döneminden başlamak üzere Action Speaks Louder Than Words,
Politicartoon, Eblek Hardcore, Güzel Mecmuası, Malumat, Liberation, Cevat
Prekazi, Unity Of Black Anarres, Dış Mihrak, Vegan Anarşi, Sert İth************
268, Spastik Eroll gibi fanzinlerden oluşmakta. İsmini unuttuğumuz fanzinler
affeylesin. Bir de müzik ağırlıklı hc/punk dergileri var ki bunların başında da
elinizde tuttuğunuz Artcore, Asperger gibi neşriyatlar gelmekte.

Konu: Geri: Punk Terimleri Sözlüğü Çarş. Eyl. 02, 2009 8:27 pm

Webzine
: Webzinler de aslında fanzinlerin internetteki uzantısı olarak kabul
edilebilir. Şu an aktif olarak nette yer alan farklı türlerden bazı webzinler
şunlar: http://www.brnzine.com/ , http://www.noiseweb.cjb.net/ , http://zine.disguast.com/ , http://www.delikasap.com/ , http://www.heavyonline.cjb.net/ , http://www.artcorezine.cjb.net/ , http://www.napalmer.com/ , http://www.noizine.net/ ....

Distro :
Ülkemizde bu sıralar ışık hızıyla distro salgını başladığı için bunu en sona
sakladım. Distro, distribution kelimesinin kısaltılmışı; Türkçesi "dağıtım".
Underground distrolar, kuruldukları bölgedeki grupların, fanzinlerin ürünlerini
dünyanın dört bir yanına trade yaparak ya da kar koymadan satarak dağıtan;
karşılığında da dünyanın dört bi yanından bu mantaliteye sahip grupları kendi
bölgelerinde tanıtan ve böylece iletişimin kralını kuran abilerimizin
ablalarımızın aktiviteleridir. Dünyada bu işlem çoğunlukla plak formatını da
kapsamasına rağmen Türkiye'de distrolar plak sattıklarında feci şekilde
batmışlardır ( bkz Radical Distro, Active Minds - Capitalism... 7" dağıtımı ).
Genellikle yerel grupların kayıtlarının demo kaset, CD formatında dağıtımı,
fanzin distribütörlüğü ve compilation albümler bizde yoğun olarak görülen
aktiviteler. Ayrıca Kara Distro'nun konser düzenlediğini de eklemek lazım. Şu
anda memlekette aktif olarak Fracas Distro, Molotov Tapes, AMA distro, Extreme
Response, Crackpot, Kara Distro, Resist Distro başta olmak üzere 10'a yakın
distro aktif olarak çalışıyor ve hepsinin kontak adresleri http://www.artcorezine.cjb.net/ adresindeki websitemizde
mevcut.

Mp3.com : Şimdi bu da nesi demeyiniz. Bence internet dünyasında
özellikle yerli gruplardan plak firmalarıyla anlaşması olmayan ya da bilinçli
olarak yeraltında kalmayı seçen gruplara en kolay ulaşabileceğiniz adres bu
site. www.mp3.com/
yazıp, slashten sonrasına Nekropsi, Kranch, Rashit, Lifelock, Killfrenzy,
Falldown, Lesh ve daha bir çok grubun adını yazarsanız önünüze bir çok mp3
çıkacaktır. Siteden grubunuz için yer almak ve mp3lerinizi upload etmek çok
kolay, ama bağlantısı dial up bağlantının üstünde olan bir yeri tercih ederseniz
daha verimli bir sonuç alabilirsiniz. ......

Label : Özellikle ülkemizde
distro ve label arasındaki fark çok karıştırılmakta.Label bildiğimiz plak,kaset
ceya CD basan müesseye denmektedir.Underground un dışında da bu terim
kullanılmaktadır.(bkz.Hammer Muzik,Universal,Sony Music) .Distro adı üstünde
dağıtım amaçlıdır,bir labeldan çıkmış veya daha önceden tüm formatları
hazırlanmış ürünleri dağıtmakla yükümlüdür.Bir distro sahibi CD veya tape
yayınlarsa o artık bir label olmustur veya hepsini birlikte yürütüyorsa
yapımcılık görevini yüklenmiştir.DIY underground labellar çıkardıkları ürünleri
satarken kesinlikle harcadığının fazlasını almaz.Ürünün kapağında labelın kontak
adresleri falan bulunur.Bandrol vergi kaygıları kesinlikle yoktur.Bu
kuruluşların herhangi bir dükkana ve bir standa ihtiyaçlarıda yoktur.Tüm
işlerini başta posta yolu olmak üzere internet gibi yollarla
gerçekleştirirler.Türkiye'den örnek vericek olursak AMA DIY Label'in çıkardığı
Anal split veya Fracas Records un Less demosu.

Vinyl : Plağın
ingilizcesi.5" 6",7",10",12" ve LP lere verilen ortak ad.Çoğu distro ve label
sitelerinde ve listelerinde 7" 10" diye muhabeti uzatmamak için vinyl deyip
geçerler.Aslında undergroundun özü plaktır.Ama Türkiyede ilgi görmez oda tabi
ayrı konu.

Newsletter : Genellikle distroların veya labelların periyodik
olarak çıkardığı maximum 5-6 sayfadan oluşan sayfalardır.Ayda bir veya iki ayda
bir çıkan bu newsletterlarda o ay içinde olmuş veya olacak konserler,çıkan yeni
ürünler ve yeni projeler adına haberler bulunur.Belki o label içinden çıkmış bir
demo veya EP kritği veya tanıtımı yapılır.Genellikle ilk veya son
sayfalarda,varsa distro list konulur.Türkiyede bu şekilde periyodik çıkan belki
de tek newsletter 268 dir.Her ay içinde 1 roportaj,konser veya demo
kritiği,scene in nabzını tutan haberler bulunmaktadır. Bir zamanlarda Shotgun
Suicide var idi.Yurtdışındaki birçok sağlam distro ve label kendi projelerini
insanlara tanıtmak için newsletter hazırlarlar.

Demo : DIY underground
ortamlarda belkide en çok duyulan terimdir.Bir grubun yeni yaptığı besteleri hem
şöyle bir dışardan dinlemek hemde başkalarının düşüncelerini öğrenmek amacıyla
yapılmış,kalite düzeyi pek iyi olmayan kayıtlardır.Şarkı sayısı genellikle 8-9 u
geçmez. Eğer yapılan kayıt beğenilirse hemencecik fotokopiden bir kapak
hazırlanarak distro listelere konulur. Demo nun formatı genellikle
kasettir.Fakat CD-R ların günden güne yaygınlaşmasıyla Demo-CDR larda
yapılmaktadır. Bunlara MCD de denir.fakat kolay kayıdı sayesinde kaset herzaman
önce gelmektedir. Grupların kendi yaptıkları geliştirmede çok büyük rol oynayan
bir şeydir demo.

Booklet : Kitapçık anlamına gelir.Albüm,demo kapakları
için kullanılır.Genellikle CD lerde ufak kitapçık şeklinde sayfalardan oluşan
bookletlerde gruba ait lirikler,şarkı listesi,teşekkür listesi,küçük bir
bilgi,mesaj gibi şeyler bulunmaktadır.Bazı özenli distro ve labellar dağıtım
listelerini veya newsletter larınıda booklet şeklinde yapmaktadır.

noiseworks tarafından yazılmıştır.

» Punk Ned!r ?????
» en iyi 50 punk album
» Proto(pre)-punk
» Punk EstetikLer..
» anarcho punk